Wieczerzę wigilijną w Polsce rozpoczyna łamanie się opłatkiem
W kościele łacińskim wigilia Bożego Narodzenia jest obchodzona 24 grudnia, w kościele greckokatolickim i prawosławnym – 6 stycznia (w związku z posługiwaniem się kalendarzem juliańskim), a w kościele katolickim obrządku ormiańskiego – 5 stycznia.

Zgodnie z tradycją w Polsce wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie”. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa, którą według Biblii na wschodniej stronie nieba ujrzeli Trzej Królowie. Wieczerzę, jak każe obyczaj, postną, rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub Ewangelii Łukasza w części dotyczącej narodzin Jezusa. Potem uczestnicy wieczerzy wzajemnie przełamują się opłatkiem, jednocześnie składając sobie życzenia. Na stole przykrytym białym obrusem z wiązką sianka pod spodem ustawia się o jedno nakrycie więcej, niż wynosi liczba zgromadzonych osób. Dodatkowe miejsce przy stole wigilijnym przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa, a zwyczaj ten upowszechnił się w XIX wieku. Ważnym zwyczajem towarzyszącym wigilii Bożego Narodzenia jest śpiewanie kolęd.

W zależności od regionu i tradycji rodzinnych zestaw wigilijnych potraw jest różny, ale zwyczajowo na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi, a potraw powinno być dwanaście. Każdej należy spróbować, co ma zapewnić szczęście przez cały rok. Do najbardziej typowych należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem, zupą grzybową, zupą owocową lub zupą rybną), ryby, przyrządzane na różne sposoby, z najbardziej tradycyjnym karpiem smażonym i w galarecie, kapusta z grochem, kapusta z grzybami, pierogi z kapustą, kasza z suszonymi grzybami, fasola z suszonymi śliwami, paszteciki z grzybami, kotleciki z ryżu z sosem grzybowym, kluski z makiem, cukrem i miodem, makiełki, chałka z kompotem z suszonych owoców, zupa migdałowa czy z tradycji wschodniej kulebiak, gołąbki i kutia. Na Śląsku potrawami wigilijnymi są moczka i makówki. Zgodnie z polskim zwyczajem potrawy wigilijne powinny być postne, czyli bezmięsne i bez użycia tłuszczów zwierzęcych. Post wigilijny jest zwyczajem dość powszechnie przestrzeganym, mimo że w wielu wyznaniach chrześcijańskich nie jest nakazany. Biskupi łacińscy zachęcają do zachowania tego zwyczaju "ze względu na wyjątkowy charakter tego dnia w Polsce"



źródło:Wikipedia


Zapraszamy wszystkich zielonozakręconych do wymiany przepisów na potrawy Wigilijne, Świąteczne i Noworoczne

Klikając na nazwę potrawy, przejdziesz do przepisu.

Barszcz czerwony na zakwasie
Barszcz grzybowy

Kaczka(faszerowana)po pomorsku
Kapuśniaczki
Kartofelki po kociewsku i po śląsku
Kluski drożdżowe
Kluski z makiem
Kulebiak
Kulebiak według Betinki
Kruche ciasteczka na smalcu

Moczki

Pierniki staropolskie
Pilaw
Pstrąg z migdałami

Ryba po patatajsku
Śledzie po łowicku
Śledziepo litewsku
Śledzie w miodzie
śledzie w sosie majonezowo keczupowym

Zupa grzybowa
Zupa rybna

W naszym domu na Wigilijnym stole nie może zabraknąć barszczu.
Od lat robię barszcz według tego przepisu

Barszcz
Przygotowanie kwasu buraczanego ( przygotowują go około 15 grudnia)
1,5 kg buraczków
3,4 ząbki czosnku
skórkę razowca (albo 1 kromkę)

Umyte i obrane buraczki pokroić i ułożyć w słoju
Zalać przegotowaną wodą
dodać czosnek i kromkę razową
Przykryć i odstawić w ciepłym miejscu na 6 dni
po tym terminie zlać do butelki i przechowywać w lodówce.

Barszcz (gotuję 22 i 23-12)

1,5 kg buraczków
3 ząbki czosnku( ja daję nawet 5)
ok 30gr suszonych grzybów
cebula
włoszczyzna
sól,pieprz,liść laurowy( u nas na to mówi się listek bobkowy )
ziele angielskie( my mówimy kubaba )
sok z cytryny, cukier
2-3 szklanki kwasu buraczanego

Surowe buraki obrać i zetrzeć na grubej tarce i skropić sokiem z połowy cytryny
zalać buraki wrzącą wodą i trzymać na bardzo małym ogniu ok 3 godz, uważać aby się nie gotowały ( to robię 22-12)
odstawić to na noc do wystygnięcia. Następnie odcedzić.
Grzyby umyć ,namoczyć i także odstawić na noc lub na kilka godzin.
Następnego dnia
Obrać włoszczyznę zalać 3 litrami wody, dodać grzyby wraz z wodą w której się moczyły oraz pozostałe przyprawy.Gotować około 30 min p, po czym odcedzić.
Wywar połączyć z barszczem,dodać kwas buraczany doprawić wg uznania solą, pieprzem cytryną i cukrem.Ja dodaję jeszcze trochę majeranku.

W moim domu rodzinnym nie podawano na kolację wigilijną żadnych zup, na śniadanie babcia gotowała barszcz grzybowy, którego ja nie lubiłam. W rodzinie męża barszcz grzybowy był podawany tuż po opłatku i dopiero wtedy się w nim rozsmakowałam.
Teściowie zmarli przed naszym ślubem, tradycje rodzinne kultywowała ciocia męża, siostra teściowej.
Do barszczu przygotowywała racuchy drożdżowe, postne, robione chyba nawet bez jajka, nadziewane grzybami, a na deser masą makową . Smażyło się je na oleju, w ostatniej chwili tuż przed kolacją, z tego powodu nie nauczyłam się ich przyrządzać .

Barszcz grzybowy

Jeśli wywar z grzybów przygotujemy trochę wcześniej, wtedy grzyby można wykorzystać do uszek, pierogów, pasztecików...

Garść grzybów suszonych namoczyć na kilka godzin w zimnej wodzie.

Do garnka z grzybami dodać marchew, pietruszkę, seler, por, cebulę i zagotować, dorzucić ziele angielskie i liść laurowy.
Gotować aż wywar będzie esencjonalny, a grzyby zmiękną, wywar przecedzić, doprawić do smaku solą, pieprzem i octem winnym, leciutko zaciągnąć mąką. Łyżkę mąki połączyć z niewielką ilością zimnej wody, dokładnie wymieszać i dolać do barszczu, chwilę zagotować.
Grzyby można posiekać i dodać do barszczu lub wykorzystać w inny sposób.
Podawać z czym kto lubi, u mnie są to uszka z grzybami.

U mnie wigilijną tradycją przekazaną mi przez moja mamę, była zupa grzybowa. Wszyscy corocznie się nią zajadamy.

Zupa grzybowa

Składniki:
- dwie lub trzy garście grzybów suszonych / ja najczęściej biorę borowiki i podgrzybki/
- włoszczyzna / ja biorę 1/2 paczki lu więcej włoszczyzny mrożonej paski/
- 2 łyżki masła
- szklanka śmietany / ja biorę 30%, ale może być inna /
- ok. 2 łyżek pszennej mąki / ja zagęszczam mąką kukurydzianą /
- przyprawy: sól, pieprz
- jedna duża cebula

Dzień wcześniej moczymy grzyby w zimnej wodzie / ja moczę je przez noc /. Gotujemy grzyby w wodzie, w której się moczyły.
Po ostygnięciu drobno je kroimy i podsmażamy razem z zeszkloną wcześniej drobno pokrojoną cebulką.
Do wody wrzucamy warzywa, dwie łyżki masła i podsmażone grzyby i gotujemy ok 30 minut. Doprawiamy do smaku solą i pieprzem /ja zamiast soli daję Vegetę /.
Zagęszczamy mąką rozrobioną z zimną wodą i na koniec dodajemy śmietanę.

U nas w domu podawano do tego osobno ugotowane ziemniaki i każdy wg uznania dodawał ich do talerza z zupą. Zupa jest zawiesista, więc można ją spożywać bez ziemniaków.
Myślę, że wersja z makaronem dodawanym do talerza z zupą też się sprawdzi, mogą być również grzanki.

Smacznego!!

Moja wigilia to mix z domu Mi z mojego w niewielkim stopniu jest modyfikowana bo dla naszych dzieci pewne potrawy muszą być i już
tak więc obowiązkowo
1. czysty barszcz przyrządzany na ostro z czosnkiem,pieprzem i sporą ilością wywaru z suszonych grzybów-ma niepowtarzalny smak który kojarzy się nam zawsze z Wigilią
2 krokiety z farszem z suszonych grzybów ,po ugotowaniu zmielonych przez maszynkę do mięsa z dodatkiem przesmażonej cebulki ,naleśniki smaruję grubo farszem ,zawijam,i panieruję w jajku i bułce tartej ,po czy są smażone -jeśli jest rok nieurodzaju na grzyby można dodać do farszu trochę kiszonej kapusty ,przemielonej w maszynce
3.kapusta kiszona z grzybami zasmażana na wywarze z suszonych grzybów
4.smażony karp-dla tradycji ,bywają też inne smażone rybki
5.Śledzie po łowicku- solone płaty śledziowe -matiasy należ odmoczyć aby pozbyć się nadmiaru soli ,niekiedy wodę trzeba zmienić kilkakrotnie
kilka cebul pokroić w plastry i ugotować w wodzie z dodatkiem soli i odrobiny octu,gotować krótko aby cebula była półtwarda ,odcedzić ,w tej zalewie jak przestygnie na 1/2 godz,zanurzyć śledzie
pokroić w plastry obrane kwaszone ogórki oraz ugotowaną wcześniej marchewkę
śledzie pokroić w szerokie paski ,ułożyć w salaterce warstwę plasterków marchewki,ogórków,śledzie ,cebulę ,dodać kilka ziarenek pieprzu ,liść laurowy,ziele angielskie ,przykryć warstwą majonezu ,dla " oka" podać w tej warstwowej formie,dla smaku lepiej przed podaniem wymieszać i włożyć do lodówki
to są dania priorytetowe
polecam też pyszną rybę po patatajsku która gości też u mnie od czasu do czasu na wigilijnym stole

My do zupy grzybowej dodajemy wcześniej usmażone naleśniki, zwinięte i pokrojone w paseczki.
Dorcia, a co to jest ryba po papatajsku?

Ryba po patatajsku

1/2 kg filetów -morszczuk ,mintaj lub wg gustu pokroić na kawałki ,przygotować ciasto naleśnikowe -musi być gęste ,obtoczyć w cieście kawałki ryby i usmażyć
Cebule(3-4 szt)pokroić w kostkę i zeszklić na maśle,do cebulki dodać pokrojone w kostkę ananasy z puszki,podlać trochę syropem z ananasów ,dodać przyprawy-sól ,pieprz,ostrą paprykę oraz ketchup,sos dusić kilka minut na małym ogniu ,ułożyć w salaterce usmażoną rybę i zalać sosem

Sałatka śledziowa
matiasy
puszka czerwonej fasoli
cebula
ogórki kwaszone
koperek świeży
wszystkie składniki pokroić w kostkę ,dodać fasolę i posiekany koperek ,doprawić do smaku ,zalać oliwą

nie może zabraknąć również smażonej ryby -najlepiej filety w zalewie octowej ,robię ze 3 dni przed świętami ,zalewa łagodna wtedy nie czuć mocno octu a ryba jest przepyszna i jeśli nie jest zjedzona to spokojnie może być na noworocznym stole
oraz ryby po grecku ,którą robię raz w roku i może dlatego tak smakuje

Niby wszystko tradycyjnie, ale w każdym domu inaczej

U nas Wigilię robi moja siostra (moje jest śniadanie wielkanocne).
Na stole wigilijnym są:

karp smażony (tak bez niczego)
karp w zalewie octowej
karp gotowany z włoszczyzną i siekanym jajkiem i zieloną pietruszką polewany masłem
śledzie w śmietanie
śledzie w oleju z cebulką
kapusta z grzybami
makiełki
zupa grzybowa
zupa rybna
pierogi z grzybami
brukselka gotowana z tartą bułką
kompot z suszonych owoców

dodatki: chleb domowy, ziemniaki

To zestaw niezmieniony od 45 lat (przedtem ten zestaw robiła moja mama).

Może podam przepis na zupę rybną:

Kawałki ryb (takie, które później jako ryba gotowana znajdzie się na stole), łby, ogony gotujemy z włoszczyzną na wolnym ogniu jak rosół z dodatkiem soli i pieprzu. Odcedzamy, a esencjonalny, aromatyczny wywar zaciągamy kwaśną śmietaną z mąką. Doprawiamy stanowczo pieprzem. Zupa nie może być za gęsta, bo pijemy ją z filiżanek. Cudownie pachnie i ma wszystkie zupy rybne pod sobą. Ważne, by wywar był odpowiednio mocny!

A co to makiełki? Czy może to samo co na Śląsku makówki?

Makiełki były w moim domu rodzinnym,ja nie robię bo wtedy nie jadłam i dzieciaki tez nie ,choć makowce bardzo lubię

Makiełki to kluski (łazanki, makaron lub kluseczki kładzione łyżką) pomieszane z masą makową taką jak do makowców, czyli mielony gotowany mak, bakalie (dużo migdałów), miód.

takasobie napisał:
Miłko, czy moge prosić o kilka słów o tej potrawie? Może nawet zdjęcie w przyszłości, z wigilijnego stołu?
Karp gotowany z zupy rybnej? Na zimno, ciepło? Po co to jajko, bo jakoś mi się nie komponuje?

Uwielbiam zupe rybna, ale robie ją podobnie do rozgrzewającego rosołu, na który podawałam przepis- dodaje więc papryki 'żywe' - słodka i 2 rodzaje ostrej. Potem obieram mięso z ryby i wrzucam do zupy w kawałkach. Nie robię wywaru na łbach i ogonie, tylko na c;czystej' rybie.

Niektórzy zamiast makaronu lub klusek dodają namoczoną bułkę

Nie wiem czy bratowa nadal to przygotowuje, bo potrawa nie cieszy się szczególnym wzięciem, ale u nas robi się ją właśnie z suszonej bułki i nazywa się łamańce . Kiedyś była obowiązkowa na wigilię, dziadek ją uwielbiał i babcia przygotowywała spory garnek.
Najpierw piekła postne ciasto drożdżowe, bez jajek, podsuszała je i łamała na kawałki- stąd nazwa. Potem moczyła w ciepłym mleku, dodawała utarty mak z cukrem, bez bakalii, bo tak lubił dziadek. To co zostawało po kolacji wigilijnej, a zostawało dużo dziadek chował do spiżarni i całe święta spędzał z tym garnkiem na kolanach .

Nie przepadam za karpiem, mąż go nie lubił, synowie nie wiedzą nawet jak smakuje, dlatego na wigilię zamiast karpia przygotowuję pstrąga z migdałami.
To pewnego rodzaju nasza tradycja, a zaczęło się dawno temu, kiedy mój mąż w dzień wigilijny pojechał do klienta w okolice Suwałk, wracał dość późno i w radiu usłyszał jak p. Makłowicz opowiadał o tym pstrągu.
Wrócił kiedy prawie wszystko było gotowe do kolacji, zostały do usmażenia tylko pstrągi, no i zaczął mi marudzić o przepisie. Byłam już nieco zdenerwowana, ale okazało się, że to nie wymaga szczególnych zabiegów, a wszystkie produkty są w domu, powiedziałam więc, że będzie miał tego swego pstrąga. Od tamtej pory jest to potrawa od której zaczynamy kolację, ryby smażę w ostatniej chwili przed podaniem.

Pstrąg z migdałami

Oczyszczone, całe pstrągi, posolić, posypać pieprzem, skropić sokiem z cytryny i obtoczyć w mące, smażyć na rozgrzanym oleju na chrupko.

Na maśle lekko zrumienić płatki migdałowe, dodać posiekany koperek.

Usmażone pstrągi ułożyć na podgrzanym półmisku, lekko wypełnić je płatkami z koperkiem, resztą polać po wierzchu i podawać na stół.

Nie podaję proporcji, bo to zależy od ilości i wielkości ryb oraz gustów, ale na 3 pstrągi biorę ze 2 łyżki masła, 2-3 łyżki płatków migdałowych i tyle koperku ile mi zostanie po przygotowaniu innych potraw.

Można przygotować bardziej delikatną wersję, zamiast smażenia na patelni pstrągi z migdałami można upiec w folii, naczyniu żaroodpornym itp.

dorcia7 napisał:
O właśnie, u mnie w domu (tzn. robią to moi rodzice, ja nigdy makiełek nie robiłam ) robi się makiełki z namoczoną w mleku bułką.

A w ogóle, to zrobiłyście mi dziewczyny wielką ochotę na zupę rybną z karpia i czuję, że zawita u mnie jeszcze przed świętami. A co tam

Poll napisał:
Potrawa na początku wieczerzy jest na ciepło, a jak wystygnie jest na zimno! Znalazłam jedno zdjęcie, dość kiepsko to wygląda, bo to wykadrowane z dużego zdjęcia.
Od lewej: chleb domowy, pierogi z grzybami, ryba gotowana, zupa rybna w dzbanie, karp w zalewie, karp smażony, makiełki, brukselka, ziemniaki. Nieźle! Nawet nie wiedziałam, że tyle potraw się załapało.





Gotowany karp jest pyszny, staram się go stawiać niedaleko siebie. Jajko na twardo bardzo fajnie smakuje z tą rybką! Zwróć uwagę, że jak kupuje się garmażerkę, ryby w galarecie często mają ozdoby z plasterków jajka. Pasuje i fajnie smakuje!

Łby i ogon dają zupie dodatkowy smak. Zawsze do zup przecież dajemy różne kości, końcówki itd, żeby wywar był pełniejszy!

Takiego mi smaka narobiłyscie, ze wracajac z tartaku i od ciesli, wstapiłam do ulubionej karczmy rybnej kolo Milicza. Zupa juz pozarta

U mnie zupa grzybowa to mus na wigilijnym stole.
Ja mam wielką prośbę do dziewczyn ze śląskiego tutaj regionu Poproszę o przepis na moczkę, bo gdy mieszkałam na Śląsku to byłam nią obdarowywana przez wszystkich a zrobić jej nie umiem Bardzo, bardzo ją lubimy wszyscy Zrobiłabym w tym roku niespodziankę dzieciom.

Po uzgodnieniu z dziewczynami(córkami) na naszym wigiliojnym stole znajdą się:

Barszcz czerwony na domowym zakwasie
Zupa grzybowa
Śledź w śmietanie
Śledź w oleju
Karp smażony w panierce
Ryba w occie
Ryba po grecku
Pilaw
Pierogi pieczone z grzybami
Pierogi z kapustą
Kluski z makiem
Kompot z suszu