Bluszcz
Hedera

Bluszcz, to rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae), obejmujący około 15 gatunków występujących w różnych częściach Europy, Azjii a nawet Afryki . Wśród gatunków, jeden - bluszcz pospolity (Hedera helix) występuje na naturalnych stanowiskach w Polsce i jest jedynym przedstawicielem rodziny araliowatych, jaki występuje w Polsce.

Prócz bluszczu pospolitego, do najbardziej znanych zalicza się bluszcze:

- kolchidzki (Hedera colchica) , występujący we wschodniej Turcji i na Kaukazie
- chiński (Hedera sinensis), występujący w Chinach
- japoński (Hedera rhombea ), występujący w Japonii, Chinach i na Tajwanie
- kanaryjski (Hedera canariensis), występujący na Wyspach kanaryjskich, w Afryce Północnej



Bluszcz pospolity
(Hedera helix)

Nasz rodzimy gatunek , występujący w niemal całej Polsce, ale i większości krajów europejskich i części Azji. Jest wiecznie zielonym pnączem - jego liście są zimotrwałe. Jako pnącze samoczepne, wytwarza mocne pędy, którymi roślina może wspinać się na drzewa (nawet na wysokość 20 m), czy mury, lub płożyć się po ziemi. Pędy starych roślin mogą osiagać nawet kilkadziesiąt centymetrów grubości.Liście bluszczu są skórzaste, o długości do 10 cm. na jednej roślinie można zauważyć, że posiada dwa rodzaje liści- pędy generatywne posiadają liście całobrzegie a pędy niekwitnące (wegetatywne) mają liście klapowane.

Bluszcz jest rośliną cieniolubną , lecz i on - by zakwitnąć - musi mieć dostęp do promieni słonecznych, stąd kwiaty dostrzegamy często w szczytowych partiach. Są one niepozorne i obupłuciowe. W okresie kwitnienia, ściaga wiele owadów, gdyż jest rośliną miododajną. Owoc jest nieduży, okrągły - podobny nieco do grochu, ale o czarnej barwie.




Uprawa bluszczu nie jest skomplikowana - roślina ma niewielkie wymagania i dośc łatwo przystosowuje się do warunków .Wystarczy mu zapewnić choć półcień, glebę próchniczną, zasobną i w miarę wilgotną, ale w gruncie rzeczy jest rośliną bardzo tolerancyjną i gdy już się po posadzeniu przyjmie , czasem trudno go powstrzymać przed wchodzeniem tam, gdzie nie chcemy, by rósł. Jesli chcemy doczekać kwitnienia bluszczu, choć część rośliny musi mieć dostęp do promieni słonecznych.

Wyselekcjonowano sporo ozdobnych odmian Hedera helix o liściach biało, czy zółtoobrzezonych, o żółtym centrum , oraz o liściach o ciekawych, nieraz fikuśnych kształtach. odmiany te są zawyczaj delikatniejsze od gatunku, więc warto nieco okrywać je , chroniąc przed mrozami. Czasem wystarczy przysypanie liśćmi, czy kilkoma gałązkami iglastymi:

Bluszcz pospolity Hedera helix	Hedera helix Arborescens	Hedera helix Crispa	Hedera helix Duckfoot
.	Hedera helix Erecta	Hedera helix Gold heart	Hedera helix Green Ripple
.	Hedera helix Ice cream	Hedera helix Ivalace	Hedera helix Needlepoint
.	Hedera helix Parsley Crested = Cristata	Hedera helix Profesor Seneta	Hedera helix Silver Kolibri
.	Hedera helix Spetchley	Hedera helix Teadrop	Hedera helix Variegata
.	Hedera helix Yellow Ripple	Hedera helix Zebra
Bluszcz irlandzki Hedera hibernica	Hedera hibernica Arbori Compact
Bluszcz kanaryjski Hedera canariensis
Bluszcz kolchidzki Hedera colchica	Hedera colchica Dentata Variegata	Hedera colchica Sulphur Heart

Nowy nabytek - odmiana nn:

Moje - co mniej odporne bluszcze - już przygotowane do zimy. Spędzą je zasypane po uszy liśćmi. Zawsze tez wcześniej przyciskam jeden z pędów sporym kamieniem, bo dostałam nauczkę zimą 5lat temu, kiedy wymarzły mi wszystkie niemal bluszcze.Przetrwał tylko 'Erecta' w malutkich kawałku, który był schowany pod wielkim mkorzeniem.

Hedera helix Yellow Ripple



Hedera helix Variegata



.

Bluszcz kanaryjski, dwie zimy z temperaturą -18 rósł w ogrodzie , trzecia bezśnieżna z taką samą temperaturą go wykończyła .
To nowa sadzonka z wiosny




Bluszcz kolchidzki 'Sulphur Heart , gałązka przywieziona z Francji i ukorzeniona , od wiosny w gruncie .



Beata

Mam nadzieję, że nauczona doświadczeniem, okryjesz je ? Ja swoje kolchidzkie wszystkie przykrywam, nawet co delikatniejsze pospolite.

Nakryję dopiero jak będzie bardzo zimno . Bluszczy mam z 30 i coś tam na nie narzucę jak nie będzie śniegu . Właściwie tylko ten jeden nie przetrwał bezśnieżnej zimy a żaden nie był okryty nawet liśćmi ,ale chyba to się zmieni .
Nie chcę pisać jak wygląda po takich okrywaniach mój ogród , przeważnie są to kurtki czy bluzy , które nikt nie nosi , poszewki ,poszwy , nawet czapki . Mieszkam na uboczu i mogę sobie pozwolić na takie beznadziejne okrycia

Beata

Dodam jeszcze, że bluszcz pospolity kwitnie po ok. 8-10 latach, kiedy wytworzy pędy dojrzałe generatywne, sztywne, bez korzonków czepnych charakterystycznych dla pędów młodocianych- wegetatywnych. Liście obu rodzajów pędów też się różnią, zjawisko to nosi nazwę heterofilii.
Gdzieś czytałam, że powszechnie się sądzi iż bluszcze rosnące dziko, w lasach, nie kwitną, co jest poniekąd prawdą, ponieważ rosną w cieniu i nie zakwitną jeśli nie mają dostępu do światła, o czy już wspomniała Pola .


Roślina ukorzeniona z generatywnego pędu będzie miała formę krzaczastą o zwartym, kulistym pokroju. Krzew taki ma inną nazwę niż forma młodociana (co podobno jest wyjątkiem w botanice) Hedera helix 'Arborescens' , łac. arborescens = wyrastający w drzewo. Ukorzenienie pędu generatywnego nie jest trudne, mi jak dotąd nie udała się ta sztuka, ale będę próbować dalej. Na wszelki jednak wypadek jesienią kupiłam małą sadzonkę bluszczu 'Arborescens' .

Mój bluszcz jest już na tyle stary, że wytworzył tę drugą postać pędów, kwitnie ( IX - X) i przyciąga mnóstwo owadów, a wiosną, kiedy pojawiają się owoce, ptaki. Bluszcz jest rośliną trującą, owoce również, ale nie dla ptaków.

Sierpień 2016 - bluszcz porasta ok. stuletni modrzew, sięgający 4 piętra pobliskiego bloku.








Wrzesień 2016- inwazja pokrzywnika



Październik 2014

Mam kilka sadzonek bluszczy od nieodżałowanej Ewy, niestety bez nazw.













Oraz taki z B. kupiłam wiosną 2015, podzieliłam, jedną część posadziłam w ogrodzie, druga została w doniczce. Ta w domu prawie nie przyrosła, ten ma juz jedną zimę za sobą.



Młodziutki bluszcz pospolity wyprostowany 'Erecta' ( Hedera helix 'Erecta' ).

No własnie, może macie podpisane odmiany/gatunki bluszczy... Dajcie prosimy fotki z podpisem. My tez będziemy mogli swoje NN oznaczyć . Ja mam kilka nieznanych

Bluszcz pospolity (Hedera helix)
'Profesor Seneta'

Odmiana silnie rosnąca i krzewiąca się (do 20m, przyrost około 1m rocznie). Liście sa skórzaste, 5-klapowe, zielone z marmurkowym wzorem, czasem nawet w połowie kremowo - zielone. Wybarwienie w sporym stopniu zależy od stanowiska - powinno byc półcieniste, nawet dość jasne, byleby nie pełny cień. Zaleca się sadzić go w glebach próchnicznych i stale wilgotnych, nieprzesychających. Podobno nie lubi gleb zbyt kwaśnych, ale u mnie daje radę i ładnie się rozrasta. jedynym problemem jest łysienie starych pędów, które nie wyglądają zbyt elegancko.









Jest to polska odmiana, wyselekcjonowana przez Dariusza Wyrwickiego z warszawskiego Ogrodu Botanicznego.W sprzedazy od 2007 r., więc odmiana stosunkowo nowa. Nazwa bluszczu " Profesor Seneta', została nadana ku czci Włodzimierza Senety, polskiego botanika, autora m.in znanej książki 'Dendrologia'







.

Oczywiście, jak to bywa z każdą niemal rosliną, którą można uprawiać w ogrodzie, bluszcze maja swoich wielkich fanów. W Stanach Zjednoczonych powstało Amerykańskie Stowarzyszenie Miłośników Bluszczy ( The American Ivy Society) , które zajmuje się miedzy innymi doradztwem i propagowaniem pięknych odmian tych pnączy. Na stronie AIS możemy podziwiać niesamowite kształty i kolory liści różnych gatunków i kultiwarów.

Właśnie to stowarzyszenie skategoryzowało bluszcze na dwa sposoby, w zalezności

1/ od kształtu liści

• Ivy (I) - "typowy" ; prawie płaskie, o kształcie ;palmy' 5-klapowane

• Heart-shaped (H) - w kształcie serca lub trójkątne, 3-klapowane

• Fan (F) - w kształcie wachlarza lub trójkątne, lekko skręcone

• Bird's Foot(BF) - wąskie listki, często jak u wierzby , o kształcie ptasiej stopy

• Curly (C) - marszczone, pofałdowane lub faliste liście lub ich marginesy

2/ typu liści pod względem ich innych cech, w tym rozmiaru i 'niezwyczajności'

• Miniatures/miniatury (m) - listki osiagają max 2,5 cm długosci, są małe i delikatna

• Oddities/ciekawostki (O) - rośliny mają niezwykłe cechy takie jak 'zniekształcone', pofalowane, poszarpane, zaskakująco wydłużone liście bez podziałów na 'palce'

• Variegateds/kolorowe (V) - liście są innego koloru niż zielone, często więcej niż jednym (nie zielonym) kolorze


Bluszcz pospolity (Hedera helix)
''Silver Kolibri'

Nieinwazyjna, dość powoli rosnąca odmiana bluszczu z serii 'Kolibri' (spotkałam się z bardziej zieloną odmianą Mint Kolibri). Roślina na zdjęciach ma 5 lat, ale w odróżnieniu od matecznej odmiany 'Kolibri', nie rozchodzi się mocno, tworzy zwartą 'kępę'. Wydaje mi się też, że ma nieco większe listki, niż 'Kolibri'. Liście w kilku kolorach zimnej, podbitej srebrem i niebieskością zieleni z dodatkiem bieli.

fot.09.12.2016r, zdjęcia robione komórką, więc nie najlepsze









bluszcz w ogrodzie odmiany

Bluszcz pospolity 'Teadrop'
Hedera helix


Odmiana bluszczu pospolitego, zaliczana przez Amerykańskie Towarzystwo Miłośników Bluszczy ( The American Ivy Society), do kategorii H (heart-shaped), czyli odmian , których liście są w kształcie serca lub trójkątne. Ja wole okreslenie, że liście mają kształt ciemnozielonej, połyskliwej zielonej łzy. Jego spokojna, ale oryginalna uroda została doceniona i 'Teadrop' zdobył tytuł 'Ivy of the Year' w 2002 roku.

W uprawie ogrodowej, należy zapewnić mu niezbyt ciemne stanowisko. Świetnie rośnie w przeciętnej glebie ogrodowej, choć lubi ziemię dość zasobna i próchniczą. Nieźle znosi czasowe niedostatki wody i podwyższoną temperaturę , stąd ta odmiana stosowana jest także w uprawie pojemnikowej i doniczkowej w domach . Nieraz można go spotkać w sprzedaży - zwłaszcza w marketach - w dziale z domowymi roślinami doniczkowymi, warto czasem zajrzeć w ten dział, jeśli 'Teadrop' spodobał się wam i będziecie go poszukiwać.
Polecany jest do uprawy w strefach od 5 do 9. Nie powinien wymagać zabezpieczania przed mrozem w nasze zimy, ale ja każdego roku przyciskam jedną, czy dwie gałązki kamieniem a resztę nieco docieplają opadłe liście.










Jak większość ozdobnych odmian bluszczy i 'Teadrop' ma skłonność do rewersji, więc czasem, wśród zielonych łez, pojawiają się na pędach liście odmiennego kształtu





Krzysiu, to chyba właśnie 'Teadrop'
Krzysia napisał:
bluszcz wymagania i uprawa

Ja mam podobny ,ale kupiłam go pod nazwą 'Natasha'



hedera helix 'Crispa'


hedera helix 'Parsley Crested'


Tego kupiłam pod nazwą 'Green Star' , ale w sieci widziałam nazwy 'Star 'lub 'Starling'



taki sam kupiony od śp.Ewy


hedera helix 'Ivalace' , ten często sprzedawany jest w marketach


Beata

Teraz, gdy niemal każdego ranka odnotowujemy przymrozki, bluszcze wyglądają cudownie



Bluszcz kolchidzki 'Dentata Variegata'
Hedera colchica 'Dentata Variegata'

'Dentata Variegata', to kremowobiało obrzeżona odmiana bluszczu kolchidzkiego, która może osiągać ok 7 metrów wysokości. Na odpowiednim stanowisku i odpowiednio zabezpieczony przed działaniem mrozów, może przyrosnąć nawet około 2 metrów w sezonie. Niestety, to bluszcz pochodzący z cieplejszych rejonów, niż Polska, więc lubi przymarznąć, lub nawet całkowicie przemarznąć.Polecany jest do uprawy w strefach 7-9, więc ogrodnicy mieszkający w północnowschodniej Polsce, powinni o nim zapomnieć. Na reszcie terenów, można zaryzykować, zabezpieczając go na zimę - przykrywając stroiszem iglastym .Dobrze jest 2-3 odnogi wsadzić wczesną jesienią pod kamień (izolując od niego pęd kilkoma garściami kory), wzrastają wtedy szanse na odzyskanie choć części rośliny, gdy zima jest wyjątkowo niesprzyjająca.

Według mnie, to jedna z najbardziej pokazowych odmian bluszczu- ma wielkie, dorastające nawet do 15-20 cm liście o sercowatym, lekko zaokrąglonym kształcie. Wiosną, gdy nowe liście się rozwijają, mają niemal żółty margines. Mocne łodygi mogą pełzać po ziemi, ale doskonale też wspinają się na mury i drzewa, ale w tym przypadku roślina jest bardziej narażona na wymarznięcie.

Nie ma zbyt wielkich wymagań - lubi półcieniste, zasobne i wilgotne stanowiska, choć do kwitnienia potrzebuje słońca. zazwyczaj więc kwitną najwyżej wzniesione łodygi.

Zdjęcia nieco ciemne, bo z 29.12.2016r





Łatwo się ukorzenia, więc dla bezpieczeństwa, sadzonki umieszczam w różnych miejscach ogrodu

O, Polu, w Rogowie zatem coś pokićkali z nazwą gatunku

Bluszcz kolchidzki - rośnie w naszym ogrodzie od pięciu lat. Nigdy nie był okrywany i jak do tej pory nie zmarzł. Początkowo rozrastał się bardzo wolno, ale w pewnym momencie ładnie zarósł dwie duże rabaty. Ma ogromne liście.

Hedera helix 'Ice cream'



Możliwe, że to jakiś mix z kolchidzkim

Nie wiem jak u Was, ale moje wszystkie bluszcze bardzo ucierpiały tej zimy, przeżyły, jednak straciły sporo liści.
Największy na modrzewiu ma przyschniętą całą stronę południowo wschodnią, opadające liście będę grabić pewnie do połowy lata i nie będą to pojedyncze listeczki, bo to olbrzym jest .

Małe bluszcze owinęłam agrowłókniną przed mrozami, zdjęłam ją na początku marca, wyglądały dobrze, dopiero kilka dni temu zauważyłam przyschnięte końcówki pędów i część liści.
Nie ucierpiały natomiast ich młode sadzonki, pozostawione same sobie, leżące na ziemi za innymi roślinami, bez okrycia .

Bluszcz pospolity 'Profesor Seneta’ mocno ucierpiał tej zimy, gdyby część pnącza nie spadła na ziemię i nie przykrył jej śnieg, to pewno tych zdjęć by nie było nauczka dla mnie na przyszłość

Bluszcz kolchidzki 'Sulphur Heart, zeszłoroczny zakup, młodziak jeszcze
Lekko okryty agrowókniną, zimę przetrwał bez szwanku

Paweł, ten bluszcz' Ice Cream' wielce ładny Ciekawe, jak będzie znosił zimy.
Krzysiu, nigdy nie zabezpieczam bluszczy włóknina, bo cięzko zachować dystans pomiędzy nią a rosliną i niestety, w takim wypadku liście podmarzają. Sławetnej zimy 6 lat temu, w ten sposób straciłam większość moich bluszczy. Teraz wkładam nieco ich pędów pod duze kamienie a reszta chowa się pod resztkami roslin, których nie uprzątam i roślinami zimozielonymi . To daje lepszy efekt, naprawdę.
Basiu, mój bluszcz Profesor Seneta ma ubytki tylko w miejscach, gdzie wznosi się w górę. W dolnych, pełzających partiach jest nienaruszony.

Bluszcz pospolity (Hedera helix) Profesor Seneta w Arboretum w Wojsławicach rośnie w kilku miejscach - w każdym wygląda równie ładnie





fot.20.08.2017r
.