Gorysz miarz
Peucedanum ostruthium
Gorysz to bylina z rodziny baldaszkowatych (selerowatych) występująca w górzystych regionach Europy; w Polsce występuje rzadko, pojawia się głównie w Sudetach wzdłuż strumieni.
Liście: podwójnie-trójdzielne o odcinkach eliptycznych, dolne na ogonkach do 30 cm długości, górne liście siedzące z dużymi błoniastymi pochwami
Łodyga: żeberkowana, obła o wysokości 30–60 cm, ale w dobrych warunkach dorasta nawet do 1 m, łodygi rozgałęzione
Kwiaty: białe lub różowe zebrane w dużych baldachach, kwitnie od czerwca do sierpnia
Owoce: okrągłe o średnicy do 5 mm, spłaszczone z oskrzydlonym brzegiem
Gorysz to roślina zielarska bardzo popularna w dawnych wiekach; obecnie stosowany jako środek wzmacniający oraz przy schorzeniach żołądkowo-jelitowych i dolegliwościach wątrobowych.
Surowcem zielarskim jest kłącze, z którego pozyskuje się również olejki; stosowane zewnętrznie łagodzą podrażnienia skóry, jednak w słoneczne dni mogą powodować reakcję alergiczną.
Dawniej uważany był za roślinę magiczną, która chroni od uroków i złego spojrzenia. W niektórych krajach pojawia się też w kuchni ... jadanych po ugotowaniu ma ciekawy pieprzowy smak.
Zaś ze sfermentowanych korzeni robiono też napój.
Peucedanum ostruthium 'Variegatum'
fot. 01.05.2021, Wojsławice