Polystichum tripteron


Ta niezwykle ciekawa wizualnie paproć, pochodzi - jak wiele innych, ciekawych a mniej znanych roślin - z terenów Dalekiego Wschodu: spotykana jest na Wyspach Japońskich, na terenach wschodniej Syberii, Mandżurii, w północno-wschodnich Chinach a także Korei. Jest to paproć zasiedlajaca wilgotne doliny w górach, do poziomu 1000 m.n.p.m., lasy - zwłaszcza w pobliżu rzek, potoków (czasem nawet niemal w nich) i inne chłodniejsze, ale wilgotne miejsca, gdzie obficie potrafi się wysiewać także na pniach drzew.

LIście tej paproci sa pod względem wyjątkowe, co znalazło odzwierciedlenie w jej nazwie. Tripteron oznacza 'trzy skrzydła' i faktycznie, liść skłąda się jakby z trzech części- dwóch krótszych 'skrzydeł' u dołu i jednego, skrzydła środkowego, które jest około czterech razy dłuższe, niż te u jego podstawy. Dzięki takiej budowie, frond ma kształt odwróconego krzyża. Hodowcy porównują go też do trójzębu, lub...zielonego samolotu. Pojedyncze listki drugiego rzędu mają sierpowaty kształt i są ząbkowane.

Gdy wiosną pojawiają się pastorały, zwisają na końcach liści które tworzą, co według miłośników paproci, jest najprostszą cechą, po której wiosną możemy stwierdzić, że mamy do czynienia właśnie z paprotnikiem. Ich obiegowa, angielska nazwa brzmi 'tassel fern' a słowo 'tassel' oznacza frędzel, lub kitę. . Równie ciekawa jest kępa, tworzona przez dorastające do około 60 cm długości liście. Najdłuższe 'skrzydła' budują idealnie okrągłą wazę, ale gdy zajrzymy do jej środka, zobaczymy drugie, wewnetrzne koło, utworzone przez boczne pary listków położone niżej, na około 1/3 wysokości, tam, gdzie kończy się trzon ogonka liściowego, pokrytego brązową łuską (włoskami).

Problemem jest okreslenie jej zimozieloności- na terenach, gdzie występuje, jej liście sa odporne na niskie temperatury i zielone nawet zimą, podobno w strefie 5. Można jednak domniemywać, iż przy większych spadkach temperatur, liście zanikną, gdyz ich trwałośc jest związana także z określonymi warunkami, w których rośnie na stanowiskach naturalnych a ściślej rzecz ujmując, z dużą wilgotnością. Jak napisałam, Polystichum tripteron najczęściej rośnie w miejscach wilgotnych, np blisko strumieni i parowanie wody, wilgoć powodują, iż temperatura w tych miejscach może byc niższa nawet o 5C. Zimą jednak, podniesiona wilgotność może stabilizować nagłe duże spadki temperatur, więc chronić zimozielone frondy. O tym, jak zachowa sie w naszym klimacie, dopiero sie przekonamy obserwując tę paproć w naszych ogrodach, gdyż żadne polskie źródła o niej nawet nie wspominają .

Jak wspomniałam, nazwa tej paproci odzwierciedla wygląd jej liści: słowo tripteron jest połączeniem łacińskiego słowa tri czyli trzy i pteron, słowa oznaczajacego w grece ptasie skrzydło lub pióro. Tym pięknym okresleniem,dawni Grecy nazywali paprocie. Nazwa, której dziś używamy, nadana została w złotej erze paprociowej, czyli w epoce wikroriańskiejj, w 1851 roku. Natomiast nazwa japońska, to 'juumonjishida' i pochodzi od słów ' juumonji' , czyli 'krzyż' i 'shida', czyli paproć. Krótko pisząc, paproć o kształcie krzyża. Oczywiście, jak wiele paproci opisywanych w czasach pteridomanii, czy nagłego wzrostu zainteresowania paprociami przez ogrodników, ale także botaników, paprotnik ten ma wiele synonimów : Aspidium tripteron ; Dryopteris triptera, Polystichum tripteron f. subbipinnatum; Ptilopteris triptera. Jego angielska nazwa potoczna brzmi Trifid Holly Fern.

Jakie warunki powinnismy zapewnić tej paproci w naszych, polskich ogrodach? Jak wiemy, nasze lata potrafią być gorące i suche a to jest ta cecha klimatu, której Polystichum tripteron nie lubi! Idealne byłoby więc chłodne, umiarkowanie cieniste miejsce, najlepiej w pobliżu wody. Gleba powinna być próchnicza, stale wilgotna. Paprotnik ten uchodzi za łatwy w uprawie, wystarczy go tylko nie narażać na znoszenie zbyt wielkiego gorąca latem. Czy zabezpieczac go na zimę? Hmmm...Strefa mrozoodporności wskazywałaby, iż nie trzeba, pamiętać musimy, iż tereny, gdzie rośnie, obfitują w śnieg, który doskonale pozwala przetrwać roślinom wielkie mrozy. Biorac pod uwagę nasze bezśniezne zimy, ja zabezpieczę iglastymi gałęziami.

Na zdjęciach paproć z podziału, najprawdopodobniej pobrana w Japonii w naturze. Pierwszy rok w polskich warunkach

Szczegół budowy liscia: wyższe skrzydło liścia ma u nasady dwa, wiele krótsze, rozłożone na boki, skrzydełka



Zdjęcie z czerwca, gdy rozwijały się pastorały





.

Mam dwie całkowicie różne paprocie zakupione jako Polystichum tripteron , wydaje mi się że ta z przodu będzie właściwa...chociaż ta druga przyleciała z bardziej wiarygodnego źródła

Tomek Mr napisał:
Dopiero teraz doczytałam... Kolega Tomasz uważa mnie i moich dostawców za niewiarygodne źródło? Dziękuje bardzo i prosze przekazać pozdrowienia panu Yuzawie.

A propos zakupu, paproć ta przyszła do mnie w środku zimy, w styczniu. Zaskoczona byłam jej wyglądem - oskrobane, bardzo dokładnie wyczyszczone kłącze, bez śladu resztek liści, czy choćby jednego korzoneczka! Pierwszy raz coś takiego widziałam i zaczęłam powatpiewać, czy przesłane w takiej formie, ma szanse na start. Po zakupie, w swoim wątku napisałam





Dziś mogę podsumować, ze na 6 kłączy, wybiły 4, z czego 2 dośc słabo.

.

Polu, Twoje źródła uważam za te najbardziej wiarygodne z możliwych, czego dowodem jest Polystichum tripteron

Polystichum tripteron, czyli paproć o trzech skrzydłach. Widać, że środkowa część frondu jest dłuższa a dwa boczne, symetrycznie umieszczone skrzydełka, krótsze. Bardzo ciekawie się zapowiada.

.
.fot.14.07.2017r

Cudne !!!
Tej ostatniej to jeszcze brakuje skośnych oczu

Wydaje mi się , ze ten paprotnik dość nieźle przyrósł, widać już, jak ładnie liście rozkładają się, tworząc koło, o którym pisałam. Szkoda, że nie ujęłam go w inny sposób, aby i środek był dobrze widoczny.

Polystichum tripteron latem, w sierpniu



jesienią, 04.11.2017r



Na zdjeciu poniżej, widać różnicę w kolorze między Polystichum setiferum Iverianym i tripteron, którego liście kukają zza obiektywu. NIe wiem, czy docelowo będa takie jasnozielone? Tomasz, jak u Ciebie?




.

Mój miał w tym roku zakłócony okres spoczynku i startował na raty, właściwie dwa razy.. Dodatkowo zaczęły go podjadać ślimaki. Mam nadzieję że w przyszłym sezonie będzie bardziej okazały

Inny, mniejszy egzemplarz Polystichum tripteron, rośnie w nieco jaśniejszym miejscu


fot.23.11.2017r
.

Pierwszą zimę zniósł dzielnie. Widać, że powoli rozwija pastorały . Z boku pojawiło się nawet małe tripterątko

Moje Polystichum tripteron także ruszyły. Pastorały nie są zbyt piękne ...




fot.11.04.2018





... i nie ma wielkiego widowiska, gdy się rozwijają w liście


fot.13-14.04.2018

Jestem zaskoczona tym, jak szybko wznawia wegetację po zimie. mam go w trzech różnych miejscach (w tym, mocno cienistym) i w każdym z nich już wystartował.

Po widoku palucha z fotki powyżej wnioskuję że koleżanka zamiast pracować w ogrodzie, to chodzi z aparatem i 'zbija bąki'

Ma się wodę i mydło

Inna kępa Polystichum tripteron na bardziej suchym i ocienionym miejscu


.

I u mnie Polystichum tripteron rozwija pastorały.

Polystichum tripteron ruszyły z impetem, ale upały zahamowały tempo rozwoju


fot.10.06.2018r
.

Polystichum tripteron, od ubiegłego sezonu sporo podrósł. To ciekawy paprotnik tworzący regularne rozety. Łatwy do rozpoznania dzięki rozgałęzieniom u nasady liści.

Tak, masz rację, faktycznie bardzo charakterystyczny gatunek


fot.12.07.2018r
P.S. Tomaszu, co za spracowany paluch.
.

Poll napisał: Bo ja w ogrodzie się nie opsyndalam moja droga
Mój tripteron mocno się zagęścił. Sprawiły to pewnie młode rośliny które pojawiły się po bokach

Ze sporym wzruszeniem pragnę poinformować, ze doczekałem się młodych tripteroniątek

Tomku gratulacje ,niech Ci zdrowo rosną.