Athyrium tripinnatum

Polska nazwa paproci, jaką zamieściłam w tytule wątku nie stanowi prawdopodobnie nazwy oficjalnej tej wietlicy, ale ponieważ nazwa łacińska odnosi się do cechy pierzastości liści, postanowiłam 'żywcem' ją przenieść, jako łatwą do zapamiętania i skojarzenia z tą właśnie wietlicą. Jeśli okaże się, iż w nomenklaturze polskiej obowiązuje inna nazwa, oczywiście, natychmiast sprostuję. Kłopot z polskimi nazwami niektórych paproci wynika z braku ujmowania ich w naszej literaturze fachowej, gdyż nie stanowią obiektu badań, a potem prac poświęconych im przez naszych botaników. Są to zazwyczaj paprocie, które nie występują we florze Polski, ani ogrodach botanicznych i stanowią margines roślin uprawianych w ogrodach- jeśli już, to tylko przez zagorzałych kolekcjonerów. Tak jest właśnie z Athyrium tripinnatum, endemiczną wietlicą występującą tylko na Tajwanie i wyłącznie na stanowiskach położonych w lasach liściastych na wysokości od 1600 do 2800 metrów n.p.m. Gdybyśmy znaleźli się na Tajwanie i przemierzali górskie tereny, to właśnie miejsce ( wysokość) występowania jest jedną z cech, dzięki której moglibyśmy poznać, że mamy do czynienia z tym gatunkiem...

Athyrium tripinnatum jest paprocią niedużą, bo dorastająca do około 50 cm ( wg innych źródeł od 37 do 70 cm) wysokości. Z krótkiego kłącza wyrastają płaskie, jasnozielone frondy złożone z 12 do 17 par odcinków I rzędu (bocznych listków) wyrastających z czerwonawej osadki. W dolnej części są one położone naprzeciw siebie, a im bliżej czubka (apex) liścia, położenie staje się mijankowe. Każdy z odcinków I rzędu składa się z 10 do 15 listków (odcinki II rzędu) 'ponacinanych' 3, lub 4 razy. Cała roślina wydaje się być dość delikatna i zwiewna, ale według naszych kolegów- niemieckich miłośników paproci, dobrze zimuje w europejskich warunkach. Kupki zarodni mają kształt litery J, lub U (kształt podkowy).

W pierwszych zdaniach opisu wspomniałam o stanowisku, które jest ważne przy identyfikacji tego gatunku w warunkach naturalnych, ponieważ w pracy 'Confirmation of Two Endemic Athyrium Species (Woodsiaceae) in Taiwan' autorstwa Yea-chen Liu (National Chiayi University) I Ho-Yih Liu (National Sun Yat-sen University) istnieje tyko jedna cecha botaniczna różniąca Athyrium tripinnatum od innej endemicznej i bardzo podobnej paproci występującej na Tajwanie- Athyrium minimum. Tą cechą jest posiadanie przez wietlicę trójpierzastą małych włosków u zbiegu osadki liścia z osadką odcinków I rzędu. Inną, trzecią cechą różniąca obie te bardzo podobne wietlice jest długość frondów, która u wietlicy drobnej jest sporo mniejsza, bo wynosi maximum 40 cm. Ta cecha jest jednak dość płynna, bo mają na nią wpływ różne czynniki, np wiek paproci, czy warunki, w jakich rośnie.

Na kolażu po lewej Athyrium tripinnatum, po prawej Athyrium minimum



Warunki uprawy:

Biorąc pod uwagę rodzaj stanowisk, na których rosną w naturze Athyrium tripinnatum warto przygotować miejsce w pólcieniu, o żyznej ( wzbogaconej o kompost liściowy), lekko wilgotnej glebie. Ze względu na nasze specyficzne zimy z dużą amplitudą temperatur, w razie dużych mrozów i przy braku śniegu, warto rzucić na paproć kilka iglastych gałęzi.










.

Niedawno dstałem od poznanego u Poli, niemieckiego miłośnika paproci Athyrium tripinnatum z dopiskiem , że według niego to najładniejsza wietlica.

Po bojach, które stoczyłam aby ukorzenić 'Tripinnatum' to ja w tej wietlicy widzę paprotnika - Polystichum setiferum 'Tripinnatum'

Ale ten gatunek wietlicy, zupełnie nie przypomina paprotnika

Athyrium tripinnatum będzie pierwszy raz zimować w moim ogrodzie. Czy da radę? W źródłach czytamy, że występuje na Tajwanie, gdzie klimat jest nieco inny, jednak sporo paproci z cieplejszych rejonów dobrze sobie radzi na naszych chłodniejszych terenach.
Chyba po przejściu pierwszych przymrozków zasypię ją korą i niech się dzieje, co ma się dziać.


fot. 15.10.2024r.
.

Pod koniec września wysiałem zarodniki Athyrium tripinnatum , ale jak na razie nie widać przedrośli...